Tekst Floris Alkemade
Foto Arenda Oomen, Pascal Moors
Panorama optimista paradise
Panorama optimista paradise. Dat was de titel van de column die Bert Wagendorp plaatste boven zijn column in de Volkskrant, twee dagen na de lancering van Panorama Nederland. “Panorama Nederland in één woord: optimisme,” zo schreef hij, “Geen gematigd optimisme, maar een ongegeneerd, bruisend optimisme. De toekomst straalt. Na lezing van het rapport moet je wel van steen zijn om de toekomst niet zonnig in te zien.”

Bert Wagendorp vatte de kern van Panorama Nederland treffend samen. Een optimistisch en aantrekkelijk toekomstbeeld van Nederland wilden we schetsen. Juist omdat we ons ervan bewust zijn dat de complexe opgaven waar we voor staan – klimaatverandering, een vergrijzende samenleving, de overstap naar hernieuwbare energie, het tekort aan woningen en het verduurzamen van de landbouw – vaak leidt tot onrust en onzekerheid in de samenleving. Optimisme en verlangen zijn een veel krachtigere motor voor verandering.

Het Panorama reisde de afgelopen twee jaar langs meer dan vijftig locaties: gemeente- en provinciehuizen, musea, bibliotheken, scholen, beurzen. Duizenden mensen stapten in het panorama om gezamenlijk te praten over de toekomst van hun dorp, stad of provincie. En hier werd duidelijk dat Bert Wagendorp niet de enige was die werd aangesproken door dit optimisme. Overal trof ik mensen aan die ook zagen dat deze opgaven juist een kans zijn om Nederland rijker hechter en schoner te maken.
De afgelopen maanden hebben we met Panorama Nederland in de Praktijk laten zien dat de gedachten uit het Panorama niet alleen toekomstmuziek zijn, maar ook worden toegepast. Op kleine schaal, zoals bijvoorbeeld met de Michi Noeki in de Haagse Bomenbuurt, en op het erf van boerin Welmoed Deinum, maar ook op grote schaal wordt - bijvoorbeeld met Nationale Parken Nieuwe Stijl - getoond wat de meerwaarde kan zijn als natuurdoelen in samenhang met andere opgaven worden opgepakt.
“Integraal werken maakt het leven niet makkelijker, maar de beloning is groot.”

Bijna twee jaar na de lancering hebben we de tour van Panorama Nederland afgesloten. Met een Panorama4daagse, waarvan je in dit magazine een verslag kunt lezen.
Het was een feest om in deze week de boog te mogen spannen van het panorama gedachtegoed tot concrete voorbeelden uit de praktijk. De vele reacties op onze uitzendingen stemmen mij hoopvol. Ik voelde bij zo veel mensen de urgentie om nu aan de slag te gaan. Laten we met het gedachtegoed van het panorama verder werken aan een rijker, hechter en schoner Nederland: Panorama optimista paradise!
Panorama4daagse terugkijken?
Van 21-24 september hebben we online de tour van Panorama Nederland afgesloten. In een serie van online uitzendingen is de volgende stap gezet: van optimistische toekomstvisie naar de realistische, soms weerbarstige praktijk.
Heb je de uitzendingen gemist of wil je het nog eens terugkijken? Dat kan op de website van de Panorama4daagse.
Tot slot ...
Dit was het vijfde en laatste magazine van Panorama Nederland in de Praktijk. Wil je op de hoogte blijven van het College van Rijkadviseurs schrijf je dan in voor de nieuwsbrief van het College van Rijksadviseurs.